8  Tikz ile Çizim

\(\LaTeX\) dokümanlarında çizim yapmak için TikZ paketi kullanılabilir. Aşağıda, TikZ ile basit bir çizim yapmanın örneği verilmiştir:

\usepackage{tikz}
\begin{document}
\begin{tikzpicture}
\draw (0,0) -- (1,1);
\end{tikzpicture}
\end{document}
---
**TikZ örneklerinin PDF çıktısını indirmek için:**
[PDF olarak indir](../Tikz-kod/tikz_ornekleri.pdf)

Tikz ile çizim yapmada standalone sınıfını kullanmak uygundur. Aşağıda, standalone sınıfı ile TikZ çizimi yapmanın örneği verilmiştir:

\documentclass[tikz,border=10pt]{standalone}
\begin{document}
\begin{tikzpicture}
\draw (0,0) -- (1,1);
\end{tikzpicture}
\end{document}

draw Komutu

draw komutu, TikZ ile çizim yaparken en temel komutlardan biridir. Bu komut, çizgiler, şekiller ve yollar çizmek için kullanılır. Aşağıda, draw komutunun nasıl kullanılacağına dair bazı örnekler verilmiştir:

\begin{tikzpicture}
\draw (0,0) -- (2,2); % İki nokta arasında düz bir çizgi çizer
\draw (0,0) rectangle (2,1); % Dikdörtgen çizer
\draw (1,1) circle (1cm); % Yarıçapı 1 cm olan bir daire çizer
\draw (0,0) -- (1,2) -- (2,0); % Çokgen çizer
\end{tikzpicture}   

Tikz çizim birimi olarak santimetre (cm) kullanılır. Örneğin, bir çizgi çizerken koordinatları santimetre cinsinden belirtebilirsiniz:

\begin{tikzpicture}
\draw (0,0) -- (2,0); % 2 cm uzunluğunda bir yatay çizgi çizer
\end{tikzpicture}

Ayrıca, draw komutuyla çizilen şekillerin renklerini ve kalınlıklarını da ayarlayabilirsiniz. Örneğin:

\begin{tikzpicture}
\draw[red, thick] (0,0) -- (2,2); % Kırmızı ve kalın bir çizgi çizer
\draw[blue, dashed] (0,0) rectangle (2,1); % Mavi ve kesikli bir dikdörtgen çizer
\draw[green, fill=yellow] (1,1) circle (1cm); % Yeşil ve sarı bir daire çizer
\end{tikzpicture}

Tikz ile oklar çizmek için -> sembolünü kullanabilirsiniz. Örneğin:

\begin{tikzpicture}
\draw (0,0) -> (2,2); % Başında ok olan bir çizgi çizer
\draw[->] (0,0) -- (2,0); % Başında ok olan yatay bir çizgi çizer
\end{tikzpicture}

Daha karmaşık şekiller ve yollar çizmek için to, arc, bend, cycle gibi ek komutlar da kullanılabilir. Örneğin:

\begin{tikzpicture}
\draw (0,0) to (2,2); % İki nokta arasında düz bir çizgi çizer
\draw (0,0) arc (0:180:1cm); % Yarıçapı 1 cm olan bir yay çizer
\draw (0,0) -- (1,2) -- (2,0) -- cycle; % Çokgen çizer ve kapatır
\end{tikzpicture}   

node Komutu

node komutu, TikZ ile çizim yaparken metin kutuları veya etiketler eklemek için kullanılır. Bu komut, belirli bir konuma metin yerleştirmek için oldukça kullanışlıdır. Aşağıda, node komutunun nasıl kullanılacağına dair bazı örnekler verilmiştir:

\begin{tikzpicture}
\draw (0,0) -- (1,1) node[midway, above] {A};
\draw (1,0) -- (0,1) node[midway, below] {B};
\end{tikzpicture}   

Bu örnekte, node komutu ile çizgi ortasına “A” ve “B” etiketleri eklenmiştir. midway parametresi, etiketin çizgi ortasına yerleştirilmesini sağlar. above ve below parametreleri ise etiketin çizginin üstünde veya altında konumlandırılmasını sağlar.

coordinate Komutu

coordinate komutu, TikZ ile çizim yaparken belirli bir koordinat noktasını tanımlamak için kullanılır. Bu komut, çizimlerde referans noktaları oluşturmak için oldukça faydalıdır. Aşağıda, coordinate komutunun nasıl kullanılacağına dair bazı örnekler verilmiştir:

\begin{tikzpicture}
\coordinate (A) at (0,0);
\coordinate (B) at (1,1);
\draw (A) -- (B);
\end{tikzpicture}

Bu örnekte, coordinate komutu ile “A” ve “B” adlı iki koordinat noktası tanımlanmış ve bu noktalar arasında bir çizgi çizilmiştir. at parametresi, koordinatın konumunu belirler.

path Komutu

path komutu, TikZ ile çizim yaparken bir yol (path) tanımlamak için kullanılır. Bu komut, birden fazla çizgi ve şekli bir arada tanımlamak için oldukça kullanışlıdır. Aşağıda, path komutunun nasıl kullanılacağına dair bazı örnekler verilmiştir:

\begin{tikzpicture}
\path (0,0) -- (1,1) -- (2,0);
\draw (0,0) -- (1,1) -- (2,0);
\end{tikzpicture}

Bu örnekte, path komutu ile bir yol tanımlanmış ve ardından draw komutu ile bu yol çizilmiştir. path komutu, karmaşık şekiller ve yollar oluşturmak için kullanılabilir.

fill Komutu

fill komutu, TikZ ile çizim yaparken kapalı şekilleri doldurmak için kullanılır. Bu komut, belirli bir alanı renk veya desen ile doldurmak için oldukça faydalıdır. Aşağıda, fill komutunun nasıl kullanılacağına dair bazı örnekler verilmiştir:

\begin{tikzpicture}
\fill[red] (0,0) rectangle (2,1); % Kırmızı bir dikdörtgen doldurur
\fill[blue] (1,1) circle (1cm); % Mavi bir daire doldurur
\end{tikzpicture}

Bu örnekte, fill komutu ile kırmızı bir dikdörtgen ve mavi bir daire doldurulmuştur. fill komutu, kapalı şekillerin içini renklendirmek için kullanılır ve draw komutu ile birlikte kullanılabilir.

clip Komutu

clip komutu, TikZ ile çizim yaparken belirli bir alanı kesmek için kullanılır. Bu komut, genellikle karmaşık şekillerin içini doldurmak veya belirli bir alanı vurgulamak için kullanılır. Aşağıda, clip komutunun nasıl kullanılacağına dair bazı örnekler verilmiştir:

\begin{tikzpicture}
\fill[red] (0,0) rectangle (2,1);
\begin{scope}
\clip (1,0) circle (1cm);
\fill[blue] (0,0) rectangle (2,1);
\end{scope}
\end{tikzpicture}

Bu örnekte, clip komutu ile mavi dolgu yalnızca kırmızı dikdörtgenin içindeki daire alanında görünür. scope ortamı, kesme işlemini sınırlamak için kullanılır. Bu örnekte, clip komutunun nasıl çalıştığını ve belirli bir alanı nasıl kesebileceğinizi göstermektedir.

Tikz ortamında çizim yaparken babel paketini kullanıyorsanız, \usetikzlibrary{babel} komutunu preamble kısmına eklemeniz önerilir. Bu, Tikz’in Türkçe karakterlerle uyumlu çalışmasını sağlar. Örneğin:

\documentclass{article}
\usepackage[turkish, shorthands=:!]{babel}
\usepackage{tikz}  
\usetikzlibrary{babel}
\begin{document} 
\begin{document}
\begin{tikzpicture}
\draw (0,0) -- (1,1) node[midway, above] {Çizim Örneği};
\end{tikzpicture}
\end{document}

Bu örnekte, \usetikzlibrary{babel} komutu ile Tikz’in Türkçe karakterlerle uyumlu çalışması sağlanmıştır. Böylece, çizimlerde Türkçe karakterler sorunsuz bir şekilde kullanılabilir.

Daha fazla bilgi ve örnekler için Tikz paketinin dokümantasyonuna TikZ & PGF Manual adresinden ulaşabilirsiniz.


TikZ örneklerinin PDF çıktısını indirmek için: PDF olarak indir